Judá y Simeón capturan a Adonibésec
1 Después de la muerte de Josué, los israelitas consultaron al Señor, y le preguntaron:
«¿Quién de nosotros irá primero a pelear contra los cananeos?»
2 Y el Señor respondió:
«El primero será Judá, porque yo he puesto la tierra en sus manos.»
3 Judá dijo entonces a su hermano Simeón:
«Acompáñame al lugar que me ha tocado en suerte. Pelea conmigo contra los cananeos, y yo te acompañaré cuando vayas a reclamar tu tierra.»
Y Simeón lo acompañó,
4 y el Señor entregó en sus manos a los cananeos y los ferezeos, y en Bezec hirieron de muerte a diez mil hombres.
5 Y como en Bezec hallaron a Adonibésec, pelearon contra él y derrotaron a los cananeos y ferezeos.
6 Pero Adonibésec huyó, así que lo persiguieron, y cuando lo aprehendieron le cortaron los pulgares de las manos y los dedos gordos de los pies.
7 Entonces Adonibésec dijo:
«A setenta reyes les corté los pulgares de las manos y los dedos gordos de los pies, y así recogían las migajas debajo de mi mesa. Lo mismo que les hice a ellos, ahora Dios lo hace conmigo.»
Y lo llevaron a Jerusalén, donde murió.
Judá conquista Jerusalén y Hebrón
8 Los hijos de Judá atacaron la ciudad de Jerusalén y la tomaron, y mataron a sus habitantes a filo de espada, y luego le prendieron fuego a la ciudad.
9 Después de eso, fueron a pelear contra los cananeos que habitaban en las montañas, en el Néguev, y en los llanos,
10 y también marcharon contra los cananeos que vivían en Hebrón, y que antes se llamaba Quiriat Arbá. Allí hirieron a Sesay, a Ajimán y a Talmay.
Otoniel conquista Debir y recibe a Acsa
(Jos 15.15-19)
11 De Hebrón marcharon contra los habitantes de Debir, ciudad que antes se llamaba Quiriat Séfer.
12 Allí Caleb dijo:
«Mi hija Acsa será la mujer de quien ataque Quiriat Séfer y la conquiste.»
13 Y Otoniel hijo de Cenaz, hermano de Caleb, la conquistó y recibió por mujer a Acsa.
14 Y ya se iba ella con Otoniel, cuando él la persuadió de pedirle a su padre tierras de cultivo. Entonces Acsa se apeó del asno, y Caleb le preguntó:
«¿Qué es lo que quieres?»
15 Y ella le respondió:
«Hazme un regalo. Ya que me diste las tierras del Néguev, dame también manantiales.»
Y Caleb le dio los manantiales de arriba y los de abajo.
Extensión de las conquistas de Judá y de Benjamín
16 Los quenitas, que eran descendientes del suegro de Moisés, salieron de la ciudad de las palmeras y se fueron a vivir con los hijos de Judá, en el desierto que está en el Néguev cerca de Arad.
17 Judá acompañó a su hermano Simeón a luchar contra los cananeos que habitaban en Sefat, y los derrotaron, y luego de destruir la ciudad le pusieron por nombre Jormá.
18 Judá también tomó Gaza, Ascalón y Ecrón, con sus territorios.
19 Como el Señor estaba de parte de Judá, este arrojó a los habitantes de las montañas, aunque no logró hacer lo mismo con los habitantes de los llanos porque ellos tenían carros de hierro.
20 Pero Caleb recibió Hebrón, tal como Moisés lo había dicho, y arrojó de allí a los tres hijos de Anac.
21 Sin embargo, los benjaminitas no pudieron expulsar a los jebuseos que habitaban en Jerusalén, y estos se quedaron allí, conviviendo con los benjaminitas hasta el día de hoy.
José conquista Betel
22 El Señor también estaba con la tribu de José, que fue y peleó contra Betel, ciudad que antes se llamaba Luz.
23 Se pusieron espías fuera de la ciudad,
24 y cuando los espías vieron a un hombre salir de la ciudad, lo llamaron y le dijeron:
«Dinos cómo entrar a la ciudad, y tendremos compasión de ti.»
25 Y cuando el hombre les mostró la puerta, entraron hiriendo a filo de espada a sus moradores, pero al hombre que los ayudó, lo dejaron ir con toda su familia.
26 Y el hombre se fue a la tierra de los hititas, donde edificó una ciudad que llamó Luz; y así se llama hasta el día de hoy.
Conquistas de Manasés y de Efraín
27 Manasés tampoco pudo vencer a los habitantes de Bet Seán, ni a los de Tanac, ni a los de Dor, ni a los habitantes de Ibleam, ni a los de Meguido y sus aldeas, así que los cananeos siguieron ocupando esas tierras.
28 Cuando los israelitas se hicieron fuertes, lograron imponerles tributo pero no los expulsaron.
29 Tampoco los efrainitas pudieron expulsar a los cananeos de Guézer, y estos se quedaron allí, entre ellos.
Conquistas de las otras tribus
30 Zabulón tampoco pudo expulsar a los habitantes de Quitrón, ni a los de Nalal, así que los cananeos se quedaron a vivir entre ellos, aunque pagando tributo.
31 Tampoco Aser pudo arrojar a los habitantes de Aco, ni a los de Sidón, en Ajlab, en Aczib, en Jelba, en Afec y en Rejob,
32 sino que tuvo que vivir entre los cananeos de esa tierra.
33 Neftalí no pudo arrojar a los habitantes de Bet Semes, ni a los de Bet Anat, y vivió entre los cananeos, pero les impuso tributo a los de Bet Semes y de Bet Anat.
34 Los amorreos persiguieron a los danitas hasta las montañas, y no les permitieron bajar a las llanuras.
35 Los amorreos siguieron viviendo en el monte de Heres, en Ayalón y en Sagalbín; pero cuando la tribu de José se hizo fuerte, los obligó a pagar tributo.
36 La frontera con los amorreos empezaba en la cuesta de Acrabín, desde Sela hasta la cima.
Judá ha Simeón omyakãsã Adonisédecpe
1 Josué omano rire Israel ñemoñare oporandu Tupãme:
—Mávapa ore apytégui ohóta tenonde oñorãirõ haguã Canaangua kuéra ndive?
2 Tupã he'i:
—Judá ñemoñare ohóta. Péina amoĩma ipópe kuéra upe yvy.
3 Judá ñemoñare kuéra he'i tyvýra Simeónpe:
—Jahána che ndive upe yvýpe oñeme'ẽ vaekue chéve ha ñañorãirõ umi Canaangua ndive. Jaha ñahundi umíva ha ágã upéi che avei aháne ne ndive upe yvy ndéve oñeme'ẽ vaekuépe.
Ha oho hendive Simeón.
4 Oho Judá ha Tupã omoĩ ipópe umi cananéo ha umi ferezéo kuéra. Ha Besécpe ojuka hikuái 10.000 kuimba'e. 5 Ojuhu hikuái Adonisédecpe ha oñorãirõ hendive. Sarambi ojapo hikuái cananéo ha ferezéo kuéragui. 6 Adonisédec katu okañyse mo'ã. Oho hikuái hapykuéri ha ojapyhývo chupe oikytĩ chugui mokõivéva ipysã guasu ha ikuã guasu. 7 Upévo he'i Adonisédec:
—Arekómi vaekue 70 mburuvicha guasu oñekuã'o ha oñepysã'o vaekue ha ombyatýmiva tembi'u rembyre che mesa guýgui. Upe che ajapo haguéicha omyengovia chéve Tupã.
Ogueraha chupe hikuái Jerusalénpe ha upépe omano.
Judá oñemomba'e Jerusalén ha Hebrón rehe
8 Judá ñemoñare oñorãirõ Jerusalengua ndive omoĩ peve ipo guýpe upe táva. Ojukapa umi upépe oikóvape kyse pukúpe ha upéi ohapy upe táva. 9 Upe rire Judá ñemoñare oho oñorãirõvo umi Canaangua ndive oikóva umi yvyty rehe ha Néguebpe; ha umi ñúre oikóva ndive. 10 Judá ñemoñare oho oñorãirõ haguã Canaangua ndive oikóva Hebrónpe. Upéva upe táva héra vaekue Quiriat-Arbá. Upépe ojuka hikuái Sesai, Ahimán ha Talmáipe.
Otoniel oñemomba'e Debir rehe
(Jos 15.15-19)
11 Upégui oho hikuái oñorãirõ haguã táva Debirgua ndive. Upéva upe táva héra vaekue ymave Quiriat-Séfer. 12 Upépe he'i Caleb:
—Upe oñorãirõ ha ipu'akáva Debir rehe upévape ame'ẽta che rajy Acsa hembirekorã.
13 Ha Otoniel, Caleb ryvy, Quenaz ra'y ipu'aka Debir rehe. Caleb ome'ẽ chupe tajýra Acsa hembirekorã. 14 Ha ohóvo upe kuña iména ndive kóva omoinge chupe iñakãme ojerure haguã túvape ijyvyrã. Upe kuña oguejy hymba vúrro árigui ha oñembojávo túva rendápe kóva oporandu chupe:
—Mba'e piko reipota?
15 Acsa he'i chupe:
—Peteĩ mba'e aipota reme'ẽ chéve. Reme'ẽma niko chéve yvy Néguebpe ha ko'ágã aipota reme'ẽ avei chéve yvy ykua oĩháme.
Ha Caleb ome'ẽ chupe upe ykua oĩva yvatévo gotyo ha upe ykua oĩva yvývo gotyo.
Judá ha Benjamín ñemoñare oñemboyvy
16 Hobab, Moisés rembireko ru ñemoñare kuéra osẽ upe táva ikaranda'yty jerévagui Judá ñemoñare ndive. Oho opyta hikuái yvy ojeiko'ỹháme Judá ñemoñare mba'évape oĩva hína Néguebpe, Arad ypýpe. Oho ojehe'a hikuái umi upepegua ndive. 17 Judá oho tyke'ýra Simeón ndive ha sarambi ojapo Canaán guágui oikóva táva Sefátpe. Ohundi ete hikuái upe táva ha upévare ombohéra Hormá. 18 Judá ñemoñare katu ndaipu'akái táva Gaza, Ascalón térã Ecrón rehe ha noñemomba'éi hikuái umi yvy oĩva ijerére. 19 Tupã oĩ ramo jepe Judá ñemoñare ndive ko'ãva oñemomba'e umi yvyty rehénte. Ndaikatúi omosẽ umi ñu rehe oikóvape, umíva oguerekógui kárro fiérrogui ojejapóva.
20 Ha Moisés he'i haguéicha oñeme'ẽ Calébpe táva Hebrón, ha ha'e omosẽ upégui mbohapyve Anac ra'ýpe. 21 Benjamín ñemoñare katu ndaipu'akái jebuséo kuérare oikóva Jerusalénpe, ha umíva oiko Benjamín ñemoñare apytépe ko'ágã peve.
José ñemoñare oñemomba'e táva Betel rehe
22 José ñemoñare oho oñorãirõ umi táva Betélpe oikóva ndive. Ha Tupã oipytyvõ chupe kuéra. 23 Kañyháme omondo hikuái oho vaerã ovichea táva Betel rehe. Upéva upe táva héra vaekue Luz. 24 Umi ohóva ovichea ohecha peteĩ kuimba'e osẽva upe távagui ha he'i chupe hikuái:
—Rehechauka ramo oréve moõ rupípa ikatu roike Betélpe, neremano mo'ãi.
25 Ha ohechauka chupe kuéra moõ rupípa ikatu oike hikuái upe távape. Oike hikuái ha ojukapaite umi upépe guápe. Upe kuimba'e ha hóga guápe katu oheja hikuái. 26 Upéi upe kuimba'e oho umi hitíta kuéra yvýpe ha upépe omopu'ã peteĩ táva pyahu ha ombohéra Luz. Upéicha héra ko'ágã peve.
Manasés ha Efraín ñemoñare oñemboyvy
27 Manasesgua ndaipu'akái umi oikóva táva Bet-Seán, Taanac, Dor, Ibleam ha Meguídope. Upévare Canaangua opyta oiko upe yvýpe. 28 Israel ñemoñare oñemombaretevévo katu, oñemoĩ hi'ári kuéra ha oguereko chupe kuéra hembiguái ramo. Upéicha ramo jepe ndaikatúi omosẽ chupe kuéra umi oikohágui.
29 Efraín ñemoñare avei ndaipu'akái Canaangua rehe oikóva Guesérpe. Upévare umíva oiko ijapytépe kuéra.
30 Zabulón ñemoñare avei ndaipu'akái umi Quitrón térã Nahalálpe oikóvare. Canaangua oiko ijapytépe kuéra tembiguái ramo.
31 Aser ñemoñare avei ndaipu'akái umi táva Aco, Sidón, Ahlab, Aczib, Helbá, Afec, térã Rehóbpe oikóvare. 32 Upévare ha'e kuéra opyta mante oiko Canaangua kuéra apytépe ndaikatúigui omosẽ chupe kuéra.
33 Neftalí ñemoñare avei ndaipu'akái umi táva Bet-Semes térã Bet-Anátpe oikóvare. Upévare oiko hikuái Canaangua apytépe. Bet-Semes ha Bet-Anatgua oiko tembiguái ramo.
34 Amorréo kuéra katu ojopy Dan ñemoñare kuérape yvyty rehe ha ndohejái chupe kuéra oguejy umi ñúre. 35 Amorréo kuéra oñemombarete táva Heres, Aialón, ha Saalbim. José ñemoñare kuéra oñemombaretevévo oguereko chupe kuéra hembiguái ramo. 36 Umi amorréo kuéra retã ojepyso Acrabímgui ha ohasa opu'ã Selá yvate gotyo.