1 »Cuando alguien tome una mujer y se case con ella, si después no le agrada por haber hallado en ella alguna cosa indecente, le escribirá una carta de divorcio, se la entregará personalmente, y la despedirá de su casa.
2 »Al salir de su casa, ella podrá casarse con otro hombre.
3 Pero si el segundo esposo la aborrece y le escribe una carta de divorcio, y se la entrega personalmente y la despide de su casa, o si este segundo esposo muere,
4 el primer marido que la despidió no podrá volver a tomarla por esposa, pues ha quedado impura. Eso sería un acto repugnante delante del Señor, y tú no debes corromper la tierra que el Señor tu Dios te da en posesión.
5 »Cuando alguien esté recién casado, no podrá ser enviado a la guerra, ni se le ocupará en ninguna otra cosa. Durante un año se quedará libre en su casa, para disfrutar de la mujer que tomó por esposa.
6 »No tomes en prenda las piedras del molino, porque es lo mismo que tomar en prenda la vida de un hombre.
7 »Si alguien secuestra a uno de sus compatriotas israelitas, y se descubre que lo ha hecho esclavo, o lo ha vendido, ese bandido será condenado a muerte. Así quitarás de en medio de ti el mal.
8 »En cuanto a alguna plaga de lepra, ten cuidado de aplicar diligentemente todas las enseñanzas de los sacerdotes levitas y de seguir al pie de la letra las instrucciones que yo les he dado.
9 Acuérdate de lo que el Señor tu Dios hizo en el camino con María, después de que ustedes salieron de Egipto.
10 »Cuando des a tu prójimo algo en préstamo, no entres en su casa para recibir algo en prenda.
11 Quédate afuera, y deja que el hombre a quien hiciste el préstamo sea quien te entregue la prenda.
12 Si ese hombre es pobre, no retendrás su prenda durante la noche,
13 sino que sin falta se la devolverás al ponerse el sol. Así él podrá dormir con su ropa, y te bendecirá, y delante del Señor tu Dios se te contará como un acto de justicia.
14 »No oprimas al jornalero pobre y menesteroso, ya sea este uno de tus compatriotas o algún extranjero de los que habitan en tu tierra y dentro de tus ciudades.
15 Le pagarás su jornal el mismo día, antes de que se ponga el sol, pues ese hombre es pobre y necesita su paga para vivir. De lo contrario, pedirá ayuda al Señor, y esto será un pecado en tu contra.
16 »Ningún padre morirá en lugar de su hijo, ni tampoco ningún hijo morirá en lugar de su padre; cada uno responderá por su propio pecado.
17 »No tuerzas el derecho de los extranjeros ni de los huérfanos, ni tomes en prenda la ropa de las viudas.
18 Acuérdate de que fuiste esclavo en Egipto, y que de allí te rescató el Señor tu Dios. Por lo tanto, yo te mando que actúes así.
19 »Cuando siegues el trigo de tu campo, y dejes algún manojo en el campo, no regreses a recogerlo; déjalo allí para los extranjeros, los huérfanos y las viudas. Así te bendecirá el Señor tu Dios en todo lo que hagas.
20 »Cuando sacudas tus olivos, no recorras todas las ramas que dejes tras de ti; déjalas para los extranjeros, los huérfanos y las viudas.
21 »Cuando vendimies tu viña, no rebusques lo que se haya quedado; déjalo para los extranjeros, los huérfanos y las viudas.
22 Acuérdate de que fuiste esclavo en Egipto. Por lo tanto, yo te mando que actúes así.
Omendáva ojueja ramo
1 Oĩ ramo omendáva ha upéi ndohayhuvéi hembirekópe hese ojuhu haguére mba'e ipotĩ'ỹva, tohai ikuatia ha pévape te'i opoiha chugui ha tome'ẽ chupe. Upéicha tomondo. 2 Pe kuña omenda jey ramo, 3 ha pe kuimba'e avei, ndohayhuvéigui, ome'ẽ ikuatia hai ha omondo chupe, 4 térã omano chugui iména mokõiha, iména tenondere ndaikatúi omenda jey hese. Chupe guarã pe kuña rehe ojáma potĩ'ỹ. Hese omenda jey ramo, Tupãme ombopochýta. Ani pemomarã upe tetã ome'ẽ vaekue Tupã peẽme.
Tembiapoukapy opaichagua
5 Peteĩ kuimba'e omenda ramóva ani oñemondo ñorãirõháme térã ojejokuái itáva rembiapópe. Topyta hógape upe áño ombovy'a haguã hembirekópe.
6 Reiporuka ramo oime raẽ mba'e nde rapichápe, ani rejerure chupe hekovia ijita trígo myangu'iha. Upéicha rejapo ramo niko rejeruréta chupe hekove voi.
7 Israel ñemoñare oñemomba'e ramo hapicha rehe ha ogueraha ramo hembiguairã, térã ome'ẽ haguã tembiguái ramo, tojejuka. Péicha opáta pende apytégui koichagua ñaña.
8 Oĩ ramo ikuru vaíva, tojapo he'íva pa'i kuéra. Ha tojapo che ha'e hagueichaite. 9 Pene mandu'áke pe ojapo vaekue rehe Tupã María rehe pejúvo Egíptogui.
10 Reiporuka ramo peteĩ mba'e nde rapichápe, ani reike hógape reraha haguã upe he'i vaekue ome'ẽtaha hekovia, 11 epyta okápe ha tome'ẽ ndéve ha'e. 12 Imboriahu ramo upe kuimba'e, ani reke ijahoja ome'ẽ vaekue ndéve reheve. 13 Pyhare vove eme'ẽ jey chupe. Upéicha ha'e nde rovasáta ha rejapóta iporãva Tupã Ñandejára renondépe. 14 Ani avave ojopy vai mboriahu ndive ha omomba'apo rei chupe, taha'e Israel ñemoñare, taha'e mombyrygua oikóva pende apytépe. 15 Kuarahy oike mboyve eme'ẽ chupe hembiapokue repy, ha'e imboriahúgui. Péicha nde'i mo'ãi nde rehe mba'eve Ñandejárape ha ndoja mo'ãi nde rehe angaipa.
16 Ani ojejuka pe túva ta'ýra rembiapo vaikuére, térã pe ta'ýra itúva rembiapo vaikuére. Upe hembiapo vaíva tojejuka iñangaipáre.
17 Ani reipe'a mombyrygua ha tyre'ỹgui imba'éva. Kuña imenave'ỹvape reiporuka ramo, ani reipe'a chugui mba'eve. 18 Pene mandu'áke tembiguái hague peẽ Egíptope, ha Tupã Ñandejára pene renohẽ. Upévare ha'e omoĩ peẽme ko'ã tembiapoukapy.
19 Nde trígo remono'õ aja, opyta ramo nde hegui peteĩ aty, ani reho jey ipiári. Topyta mombyrygua, tyre'ỹ ha kuña imenave'ỹvape guarã. Rejapo ramo péicha, Tupã Ñandejára nde rovasáta ha osẽ porãta ndéve opa mba'e. 20 Nde olívo máta rembokacha ramo, ani rehasa jey reipo'o hi'a hakã rehe opytáva. Eheja umíva mombyrygua, tyre'ỹ ha kuña imenave'ỹvape guarã. 21 Ha nde parral'a remono'õ ramo, ani rehasa jey nde parralty rupi. Hi'a hembýva eheja mombyrygua, tyre'ỹ ha kuña imenave'ỹvape guarã.
22 Ani pende resarái peẽ tembiguái hague Egíptope. Upévare amoĩ peẽme ko'ã tembiapoukapy.