Saulo persigue a la iglesia
1 Saulo estuvo de acuerdo con la muerte de Esteban, y ese día se desató una gran persecución contra la iglesia que estaba en Jerusalén, y muchos se dispersaron por las tierras de Judea y de Samaria, menos los apóstoles.
2 Y mientras que unos hombres piadosos levantaron a Esteban y lo enterraron y lloraron mucho por él,
3 Saulo hacía destrozos en la iglesia: entraba a las casas, y arrastraba a hombres y mujeres y los llevaba a la cárcel.
Predicación del evangelio en Samaria
4 Mientras tanto, los que se habían dispersado iban por todas partes anunciando el evangelio.
5 Fue así como Felipe llegó a la ciudad de Samaria, y allí les predicaba a Cristo.
6 Toda la gente escuchaba con atención lo que les decía Felipe, y oían y veían los milagros que hacía.
7 Muchos de los que tenían espíritus malignos eran sanados, y los espíritus salían de ellos lanzando fuertes gritos; también muchos de los cojos y paralíticos quedaban sanos,
8 y había una gran alegría en toda la ciudad.
9 Había en Samaria un hombre llamado Simón, que antes había practicado la magia, y con ella engañaba a la gente, pues les hacía creer que era muy poderoso.
10 Todos, desde el más pequeño hasta el más grande, lo escuchaban con mucha atención y decían que era el gran poder de Dios,
11 pues con sus artes mágicas había captado su atención y por mucho tiempo los había engañado;
12 pero muchos hombres y mujeres se bautizaron cuando creyeron las buenas noticias que Felipe les anunciaba del reino de Dios y del nombre de Jesucristo.
13 Incluso el mismo Simón creyó y se bautizó, y siempre andaba con Felipe; y lleno de asombro veía las señales y los grandes milagros que Felipe hacía.
14 Los apóstoles que estaban en Jerusalén se enteraron de que en Samaria se había recibido la palabra de Dios, y enviaron a Pedro y a Juan.
15 Cuando estos llegaron, oraron por ellos para que recibieran el Espíritu Santo,
16 porque el Espíritu aún no había descendido sobre ninguno de ellos, ya que solo habían sido bautizados en el nombre de Jesús.
17 En cuanto les impusieron las manos, recibieron el Espíritu Santo.
18 Y al ver Simón que el Espíritu Santo se recibía por la imposición de manos de los apóstoles, les ofreció dinero
19 y les dijo: «Denme también a mí este poder, para que cuando yo imponga las manos sobre cualquier persona, esta reciba el Espíritu Santo.»
20 Al oír esto, Pedro le dijo: «Que tu dinero perezca contigo, si crees que el don de Dios puede comprarse.
21 Tú no tienes nada que ver en este asunto, porque en tu interior no eres recto con Dios.
22 Arrepiéntete de tu maldad, y ruega a Dios. Tal vez te perdone por ese mal pensamiento.
23 Por lo que veo, estás en manos de la amargura y la maldad.»
24 Simón respondió: «Rueguen por mí al Señor, para que no me sobrevenga nada de lo que han dicho.»
25 Después de haber testificado y proclamado la palabra de Dios, ellos volvieron a Jerusalén, y en muchas poblaciones de los samaritanos anunciaron el evangelio.
Felipe y el etíope
26 Un ángel del Señor le habló a Felipe, y le dijo: «Prepárate para ir al desierto del sur, por el camino que va de Jerusalén a Gaza.»
27 Felipe obedeció y fue. En el camino vio a un etíope eunuco, funcionario de la Candace, reina de Etiopía. Era el administrador de todos sus tesoros, y había venido a Jerusalén para adorar;
28 y ahora iba de regreso en su carro, leyendo al profeta Isaías.
29 El Espíritu le dijo a Felipe: «Acércate y júntate a ese carro.»
30 Cuando Felipe se acercó y lo oyó leer al profeta Isaías, le preguntó: «¿Entiendes lo que lees?»
31 El etíope le respondió: «¿Y cómo voy a entender, si nadie me enseña?» Y le rogó a Felipe que subiera al carro y se sentara con él.
32 El pasaje de la Escritura que leía era este:
«Como oveja fue llevado a la muerte,
como cordero delante de sus trasquiladores
se callará y no abrirá su boca.
33 Sufrirá la cárcel, el juicio y la muerte;
¿y quién entonces contará su historia,
si él será arrancado por completo
de este mundo de los vivientes?»
34 El eunuco le preguntó a Felipe: «Te ruego que me digas: ¿De quién habla el profeta? ¿Habla de sí mismo, o de algún otro?»
35 Entonces Felipe le empezó a explicar a partir de la escritura que leía, y le habló también de las buenas noticias de Jesús.
36 En el camino encontraron agua, y el eunuco dijo: «Aquí hay agua; ¿hay algo que me impida ser bautizado?»
[37 Felipe le dijo: «Si crees de todo corazón, puedes ser bautizado.» Y el eunuco respondió: «Creo que Jesucristo es el Hijo de Dios.»]
38 Y el eunuco mandó detener el carro, y ambos descendieron al agua y Felipe lo bautizó.
39 Cuando salieron del agua, el Espíritu del Señor se llevó a Felipe y el eunuco no volvió a verlo, pero siguió su camino lleno de gozo.
40 Mientras tanto, Felipe se encontró en Azoto, y allí anunció el evangelio en todas las ciudades, hasta que llegó a Cesarea.
1 Saulo oĩva hína upépe, he'i iporãha Esteban ojejuka.
Saulo oñemoĩ Jesucristo iglésia rehe
Upe árape voi oñepyrũ peteĩ ñepu'ã guasu Jerusalengua Jesucristo iglésiare. Opavave isarambi Judea ha Samaría rupi, umi apóstol kuéra katu nahániri. 2 Mbovymi kuimba'e marangatu oñotỹ Estébanpe ha heta oguerojahe'o chupe. 3 Upe aja Saulo sarambi ojapo pe iglésiare, oike óga kuéra rupi oguenohẽ Jesús reroviaha kuimba'éva ha kuñávape, omoinge haguã koty ypytũme.
Oñemyerakuã marandu porã Samaríape
4 Umi osẽ vaekue Jerusaléngui omyerakuã marandu porã mamo ohohápe. 5 Felipe, peteĩ ha'e kuérava, oho Samaría pegua táva guasúpe ha oñepyrũ oñe'ẽ chupe kuéra Cristo*f** rehe. 6 Upepegua oñembyaty ha opavave ojapysaka porã upe Felipe he'ívare, ohechágui umi techaukarã ha mba'e hechapyrãva ha'e ojapóva. 7 Heta oguerekóva mba'e pochy okuera, ha umi mba'e pochy osẽ chugui kuéra osapukaihápe, ha heta oguata'ỹva ha ijapávape oñemonguera avei. 8 Upévare ojevy'a eterei upe távape.
9 Upépe oĩ peteĩ kuimba'e hérava Simón, ha'e vaekue paje apoha ha oporombotavy vaekue Samaríape, oñemomba'e guasúvo ijupe. 10 Opavave, imitãva ha kakuaáva ohendu chupe ha he'i: “Kóva hína upe oñembohérava: ‘Tupã pokatu’”.
11 Ojeapo chupe mba'érõ ipajépe oporombotavýgui heta ára. 12 Oguerovia rire pe marandu porã Felipe omyerakuãva, Tupã remisãmbyhy ha Jesucristo rehegua, heta kuimba'éva ha kuñáva oñemongaraika. 13 Ha Simón voi oguerovia ha oñemongaraika, ha oñemoĩ omoirũ Felípepe, ohecha ramógui umi hechapyrãva ha techaukarã ha'e ojapóva.
14 Umi apóstol Jerusalénpe oĩva, oikuaávo Samariagua oguerohoryha Ñandejára Ñe'ẽ, omondo upépe Pedro ha Juánpe. 15 Oguahẽvo, oñembo'e hikuái umi Samariagua ogueroviávare, oñeme'ẽ haguã chupe kuéra Espíritu Santo, 16 Ne'ĩra gueteri niko ou ra'e mavave ári Espíritu Santo, oñemongaraínte ra'e Ñandejára Jesús rérape. 17 Upérõ Pedro ha Juan omoĩ ipo hese kuéra ha oñeme'ẽ chupe kuéra Espíritu Santo.
18 Simón, ohechávo Espíritu Santo ouha, apóstol kuéra omoĩ ramo ipo upépe guáre, oikuave'ẽ chupe kuéra viru, 19 ha he'i:
—Peme'ẽ chéve avei upe pokatu ikatu haguã oñeme'ẽ avei Espíritu Santo upe che amoĩvape hese che po.
20 Upérõ Pedro he'i chupe:
—Nde viru toñehundi ne ndive, rejoguase haguére upe Tupã remime'ẽ. 21 Nde ndaikatúi rehupytývo, nde py'a naiporãigui Tupã renondépe. 22 Epoi nde reko añágui, ha ejerure Tupãme jahecha ndoheja reíripa ndéve upe mba'e ivai ete ne akãme rerekóva. 23 Ahecha ne renyhẽha py'arógui, ha pe teko aña nde rerekoha ipo guýpe.
24 Simón he'i:
—Peñembo'e Ñandejárape che rehe, ani haguã ojehu chéve mba'eve umi peje vaekue.
25 Oñemoñe'ẽ ha omyerakuã rire Ñandejára ñe'ẽ, umi apóstol omyasãi upe marandu porã heta táva Samaría pegua rupi, ha ojevy Jerusalénpe.
Felipe ha mburuvicha Etiopiagua
26 Upe rire, peteĩ Ñandejára remimbou*f** he'i Felípepe: “Epu'ã ha tereho yvy gotyo, upe tape Jerusaléngui Gaza gotyo guáre.” Ko tape ohasáva yvy ojeiko'ỹha rupi. 27 Felipe opu'ã ha oho, ha tapépe ojuhu peteĩ kuimba'e Etiopiagua ndive. Upéva mburuvicha, Etiopía ruvicha guasu kuñáva viru rerekua, oho vaekue Jerusalénpe omomba'e guasúvo Tupãme. 28 Ojevy hína hetãme ikárrope, ha omoñe'ẽ ohóvo maranduhára*f** Isaías kuatiañe'ẽ.
29 Espíritu he'i Felípepe: “Eñemboja ikárrore.” 30 Felipe oñembojávo ohendu omoñe'ẽha Isaías kuatia ñe'ẽ, ha oporandu chupe:
—Hesakã porãpa ndéve upe remoñe'ẽva rehóvo?
31 Upe Etiopiagua he'i chupe:
—Mba'éicha piko hesakãta, ndaipóri ramo omyesakãva chéve?
Ojerure Felípepe ojupi ha oguapy haguã ijykére. 32 Upe omoñe'ẽva ohóvo hína kóva:

Ojereraha ovecháicha
ojejuka haguã,
ovecha ra'ýicha okirirĩva
iñapihã renondépe,
ha'e ndoje jurupe'ái.
33 Oñemotĩndy
ha noñembojovakéi hekópe.
Mávapa imandu'áne
iñemoñarére?
Hekove niko ojepe'a
ko yvy árigui.
34 Pe mburuvicha Etiopiagua oporandu Felípepe:
—Mávare piko he'i ko'ã mba'e maranduhára: ijehe piko térã ambuére?
35 Upérõ Felipe oñepyrũvo upe Etiopiagua omoñe'ẽvagui, ohenduka chupe marandu porã Jesús rehegua. 36-37 Upéi ohasávo hikuái peteĩ hi'yha rupi, pe mburuvicha he'i:
—Ápe oĩ y, ikatúpa che añemongarai?
38 Upérõ omombyta ikárro, mokõive oguejy ýpe, ha Felipe omongarai chupe. 39 Osẽvo hikuái ýgui, Ñandejára Espíritu ogueraha Felípepe, ha pe mburuvicha ndohechavéi chupe. Opáichavo oho hapére, ipy'a renyhẽ vy'águi. 40 Felipe ojejuhu Azótope, ha ohasa umi táva rupi omyerakuãvo marandu porã, oguahẽ meve Cesaréape.