Pablo es enviado a Roma
1 Cuando se decidió que debíamos ir por barco a Italia, Pablo y otros prisioneros fueron entregados a un centurión llamado Julio, de la compañía Augusta.
2 Nos embarcaron en una nave de Adramitio que tocaría los puertos de la provincia de Asia. Al zarpar, iba con nosotros Aristarco, un macedonio de Tesalónica.
3 Un día después llegamos a Sidón. Julio trataba a Pablo con mucha deferencia, y le permitía visitar a sus amigos, para que lo atendieran.
4 De allí desplegamos velas, y navegamos a sotavento de Chipre, porque teníamos el viento en contra.
5 Después de cruzar el mar frente a Cilicia y Panfilia, arribamos a Mira, una ciudad de Licia.
6 Allí el centurión dio con una nave alejandrina que zarpaba para Italia, y nos embarcó en ella.
7 Nuestra navegación fue muy lenta durante varios días, y a duras penas llegamos frente a Gnido, porque el fuerte viento nos lo impedía. Navegamos entonces a sotavento de Creta, frente a Salmón.
8 Logramos costear con dificultad, y llegamos a un lugar llamado Buenos Puertos, cerca de la ciudad de Lasea.
9 Pasaron muchos días, incluso el día del Perdón, así que era muy arriesgado continuar con la navegación. Entonces Pablo les hizo una observación.
10 Les dijo: «Amigos, si seguimos navegando, creo que sufriremos perjuicios y pérdidas, no solo del cargamento y de la nave sino también de nosotros.»
11 Pero el centurión no le hizo caso, pues le creía más al piloto y al capitán de la nave que a Pablo.
12 Como el puerto era incómodo para invernar, casi todos acordaron zarpar de allí. Creían poder arribar a Fenice, un puerto de Creta que mira al noroeste y al suroeste, e invernar allí.
La tempestad en el mar
13 Como empezó a soplar una brisa del sur, les pareció que el viento era adecuado; entonces levaron anclas y se fueron siguiendo la costa de Creta.
14 Pero al poco tiempo un viento huracanado, conocido como Euroclidón, dio contra la nave
15 y la arrastró. Como no fue posible poner proa al viento, simplemente nos dejamos llevar por el viento.
16 Luego de deslizarnos a sotavento de la isla llamada Cauda, con muchas dificultades pudimos recoger la lancha salvavidas,
17 la cual fue subida a bordo y atada a la nave. Por temor a quedar varados en la arena, se arriaron las velas y la nave quedó a la deriva.
18 Como éramos azotados por una furiosa tempestad, al siguiente día se comenzó a aligerar la nave de su carga,
19 y al tercer día se arrojaron los aparejos de la nave.
20 Durante muchos días no pudieron verse el sol ni las estrellas, y la fuerte tempestad nos seguía azotando, así que ya habíamos perdido toda esperanza de salvarnos.
21 Como hacía mucho que no comíamos, Pablo se puso de pie y dijo: «Amigos, ustedes debieron haberme hecho caso, y no haber zarpado de Creta. Así se habría evitado este perjuicio y esta pérdida.
22 Pero yo les pido que no pierdan el ánimo, pues ninguno de ustedes perderá la vida. Solamente se perderá la nave.
23 Lo sé porque esta noche ha estado conmigo el ángel del Dios, a quien sirvo y pertenezco,
24 y me ha dicho: “Pablo, no tengas miedo. Es necesario que comparezcas ante el emperador. Dios te ha concedido que todos los que navegan contigo salgan ilesos.”
25 Así que, ¡anímense, amigos míos!, que Dios hará todo tal y como me lo ha dicho.
26 Sin embargo, necesitamos llegar a alguna isla.»
27 Catorce noches después de navegar a la deriva por el mar Adriático, a eso de la medianoche los marineros intuyeron que estaban cerca de tierra,
28 así que echaron la sonda y esta marcaba una profundidad de treinta y seis metros; un poco más adelante volvieron a echarla, y ya marcaba veintisiete.
29 Ante el temor de dar con algunos escollos, se echaron cuatro anclas por la popa, esperando con ansias que amaneciera.
30 Algunos marineros trataron de huir de la nave y, aparentando que querían soltar las anclas de proa, echaron al mar la lancha salvavidas;
31 pero Pablo les dijo al centurión y a los soldados: «Si estos no se quedan en la nave, ustedes no se podrán salvar.»
32 Entonces los soldados cortaron las amarras de la lancha y dejaron que esta se perdiera.
33 Comenzaba a amanecer cuando Pablo los animó a comer. Les dijo: «Ya van catorce días que ustedes están en ayunas y en compás de espera. ¡No han comido nada!
34 Yo les ruego que coman algo para mantenerse sanos. Tengan la seguridad de que no van a perder ni un cabello de su cabeza.»
35 Dicho esto, Pablo tomó el pan y dio gracias a Dios en presencia de todos; luego lo partió y comenzó a comer.
36 Entonces todos se animaron y también comieron.
37 Los que estábamos en la nave éramos un total de doscientas setenta y seis personas.
38 Ya satisfechos, se arrojó el trigo al mar y se aligeró la nave.
El naufragio
39 Al llegar el día, no reconocieron el lugar, pero vieron una ensenada que tenía playa, y acordaron hacer el intento de encallar allí.
40 Soltaron las anclas y las dejaron en el mar; soltaron también las amarras del timón, izaron al viento la vela de proa, y se enfilaron hacia la playa.
41 Como encontraron un lugar de dos corrientes, hicieron encallar la nave; allí la proa quedó inmóvil y enclavada en la arena, pero la violencia del mar hizo pedazos la popa.
42 Entonces los soldados acordaron matar a los presos, para que ninguno tratara de fugarse nadando,
43 pero el centurión quería salvar a Pablo, así que les impidió su intento y ordenó que los que supieran nadar fueran los primeros en echarse al mar para llegar a tierra,
44 y que los demás usaran tablas, o algunos restos de la nave. Fue así como todos pudimos llegar a tierra y salvarnos.
Pablo oñemondo Rómape
1 Oñembopy'a peteĩvo hikuái ore mondóvo Itáliape, omoĩ Pablo ha ambue kuéra ipokuapýva peteĩ mburuvicha Julio hérava pópe, ha iñorãirõhára kuéra aty héra Roma ruvicha guasu aty. 2 Rojupi peteĩ várko Adramítiope, ha osẽtamava umi Asia rupigua táva várko kuéra oñembojaha gotyo. Oĩ avei ore ndive Aristarco Tesalonicagua, Macedonia pegua táva. 3 Upe ára ambuépe roguahẽ Sidón táva, várko oñembojahápe. Upépe Julio imba'e porã Pablo ndive ha oheja chupe oho iñirũ nguéra rechávo, ha ha'e kuéra oñangarekóvo hese. 4 Rosẽvo Sidóngui rohasa Chipre rupi roñemo'ã haguã yvytúgui, oipeju vaígui pe yvytu. 5 Rohasa Cilicia ha Panfilia rembe'y rupi ha roguahẽ Mira, Licia pegua távape. 6 Pe mburuvicha ojuhu upépe peteĩ várko Alejandriagua ohóva Itáliape ha ore mbohasa upévape roho haguã. 7 Heta ára aja roho mbegue ha hasypeve roguahẽ Cnido renondépe. Oipeju vaígui gueteri pe yvytu rohasa Salmoná renondépe, rombojerévo Creta, yvy yguasu mbyte pegua, 8 ha roho asývo hembe'ýre, roguahẽ peteĩ héravape Várko ypegua oñembojaha Porã, táva Lasea ypýpe.
9 Heta árama ohasa ha ivaíma ojeho haguã yguasu rupi, hi'aguĩmagui ára ro'y. Upévare Pablo he'i chupe kuéra:
10 —Karai kuéra, che ahecha ko ñande jeho ivai etereitaha, oñehunditaha ñane várko ha ñane mba'e pohýi kuéra, ha ñande jepe ikatu avei ñamanomba.
11 Pe mburuvicha katu ojapysakave pe várko jára ha várko ruvicháre, ha ndojapói pe Pablo he'íva. 12 Ha pe várko oñembojaha naiporãigui ojehasa haguã upépe ára ro'y, haimete opavave oñandu iporãvetaha osẽ hikuái upégui ha oñeha'ã ohupyty Fenice, várko oñembojaha Creta pegua, oma'ẽva yvatévo kuarahy reike gotyo ha Yvy gotyo kuarahy resẽ gotyo, ohasa haguã upépe ára ro'y.
Ára pochy yguasu mbytépe
13 Oimo'ãgui hikuái ikatuha ohove, oñepyrũ haguére oipeju yvytu vevýi yvývo guiogua, osẽ hikuái Creta rembe'y rupi. 14 Ha upe riremínte peteĩ yvytu pochy yvatévo kuarahy resẽ guioguáva, ondyry pe mbayrúre. 15 Ha oñepyrũ oguerotyryry. Ndaikatúigui romoma'ẽ ore várko pe yvytúre, roheja mante ore reraha. 16 Rohasa peteĩ yvy michĩ y mbytepeguáva, Cauda hérava rapykue rupi, upe yvytu naimbareteihápe, ha hasy peve rohupi upe kanóa rojupi haguãme ro'yguýrõ guarã. 17 Ohupi rire, oiporu hikuái tukumbo omyatã haguã pe várko. Upéi, okyhyjégui opa'ãrõ guarã upe yvyku'ity Sirte héravape, oity hikuái várko mombytaha vevýi ha oheja yvytu ogueraha chupe kuéra. 18 Upe ára ambuépe upe ára ipochyve, ha upévare oñepyrũ hikuái oity yguasúpe umi mba'e pohýi várko pegua, 19 ha upe ára mbohapyhápe ipo teépe omombopa avei umi várko sã nguéra. 20 Heta ára ndorohechavéi kuarahy térã mbyja kuéra, ha ndopírigui pe yvytu ratã ore nupãva, noroha'arõ véima rosẽne haguã ore rekove.
21 Arémagui ndorokaruvéi hague, Pablo oñembo'y mbytépe kuéra ha he'i:
—Karai kuéra, iporãve vaerã mo'ã che rendu ha nañasẽi rire Crétagui ani haguã ojehu ñandéve ko'ã mba'e. 22 Opáichavo, ani pejepy'apy. Avave peẽ kuérava nomano mo'ãi, oñehundítarõ jepe ko várko. 23 Ko pyharépe ojechauka kuri chéve peteĩ Tupã che Jára, che ambyajéva, remimbou,*f** 24 ha he'i chéve: ‘Ani rekyhyje Pablo, reho vaerã niko Romagua mburuvicha pavẽ rendápe, ha nde rehehápe Tupã ndoheja mo'ãi omano avave ko várkope ne ndive oĩva.’ 25 Aipórõ karai kuéra, peñemokyre'ỹ, ajeroviágui Tupã rehe ha aikuaa porã opa mba'e ojehutaha hemimbou he'i haguéicha chéve. 26 Opáichavo jaháta jajejoso peteĩ yvýre, yguasu mbytépe guáre. 27 Peteĩ pyharépe, mokõi semána roho rire, rojejuhu jave yguasu Adriáticope, pe yvytu ore reraha jave ápe ha pépe, pyharepytévo, umi kuimba'e várko rerahaha ohecha kuaa roñemoaguĩha yvýgui. 28 Oha'ã hikuái pe y hypykue ha ojuhu ohupytyha 36 métro, ha upéi oha'ã jey ha ojuhu 27 métro. 29 Ha okyhyjégui rojejapi ramo guarã ita guasu kuérare, omboguejy hikuái irundy várko mombytaha pe mbayru rapykue guio, ojerure aja Tupãme ko'ẽ haguã. 30 Umi várko mboguataha katu okañyse mo'ã várkogui ha upevarã oñepyrũ omboguejy ýpe pe kanóa ku omboguejýtarõ guáicha gua'u pe várko mombytaha henondepegua. 31 Pablo katu omomarandu pe mburuvicha ha ñorãirõhára kuérape he'ívo: Ko'ãva opyta'ỹrõ ko várkope peẽ ndaikatu mo'ãi pesẽ ivaívagui. 32 Upérõ umi ñorãirõhára oikytĩ pe kanóa sã ha oheja ho'a ýpe. 33 Ko'ẽjúvo Pablo he'i opavavépe okaru haguã. He'i chupe kuéra:
—Ojapóma mokõi semána ndape'uiha mba'eve, peha'arõvo upe ojehútava. 34 Ajerure peẽme pekaru haguã. Kóva tekotevẽ peikovesevérõ. Avavéguiko ndo'a mo'ãi peteĩ iñakã raguénte jepe. 35 He'ívo upéva Pablo ohupi ipópe mbuja ha ome'ẽ Tupãme ijaguije opavave rovake. Oipehe'ã ha oñepyrũ ho'u. 36 Upéi opavave oñemokyre'ỹ ha ho'u avei. 37 Umi roĩva várkope rohupyty 276. 38 Ho'upa rire pe ho'uséva, oity hikuái pe yguasúpe ombovevyive haguã pe várko.
Ho'yguy pe várko
39 Ko'ẽmba rire, umi várko mboguataha ndoikuaái mba'e yvýpa upéva, opáichavo ohecha peteĩ hendápe hembe'yha, ha oñembopy'a peteĩ oñeha'ãvo omboja upe gotyo pe várko. 40 Oikytĩ hikuái pe várko mombytaha sã nguéra ha oheja yguasúpe, ojora avei hikuái umi rrémo, hapykue pegua sã. Upéi katu ohupi hikuái yvytúre pe várko ao oipejuha yvytu henonde pegua, ha pe várko oñepyrũ oñemboja pe y rembe'ýre. 41 Opáichavo oho peteĩ yvyku'i atýpe, ha ojejakutu hese. Pe várko renonde opa'ã yvyku'ípe, ikatu'ỹre oku'e, ha pe hapykue oñepyrũ opẽmba oñenupã hatã etereígui hese upe y pochy. 42 Umi ñorãirõhára ojukase mo'ã ipokuapývape, ani haguã okañy avave ho'ytahápe. 43 Pe mburuvicha katu ndohejái ojapo, hakate'ỹgui Páblore. He'i uvei umi ho'yta kuaáva ojeity haguã ýpe ha'e kuéra raẽve, 44 ha umi ambue katu oho haguã hapykuéri, ojekóvo umi yvyra várko pehẽngue kuére. Upéicha osẽmba hikuái okápe.