Rebelión de Israel
(1 R 12.1-24)
1 Roboán fue a Siquén, porque en Siquén se había reunido todo Israel para hacerlo rey.
2 Jeroboán hijo de Nabat estaba en Egipto, adonde había huido a causa del rey Salomón, pero cuando supo esto volvió de Egipto,
3 pues mandaron a llamarlo. Al llegar Jeroboán, él y todos los israelitas hablaron con Roboán y le dijeron:
4 «Tu padre hizo muy pesado nuestro yugo. Aliviana un poco la dura servidumbre y el pesado yugo con que tu padre nos oprimió, y te serviremos.»
5 Pero él les dijo:
«Vengan a verme dentro de tres días.»
En cuanto el pueblo se fue,
6 el rey Roboán les pidió consejo a los ancianos que habían estado al servicio de Salomón, su padre, cuando este vivía. Les dijo:
«¿Qué me aconsejan ustedes responder a esta gente?»
7 Ellos le contestaron:
«Si te conduces bien con ellos, y eres de su agrado, y les hablas amablemente, ellos te servirán siempre.»
8 Pero Roboán no hizo caso del consejo de los ancianos, sino que les pidió consejo a los jóvenes que se habían criado con él y que estaban a su servicio.
9 Les dijo:
«¿Qué me aconsejan ustedes responder a esta gente? ¡Han venido a decirme: “Aliviana un poco el yugo con que tu padre nos oprimió”!»
10 Los jóvenes que se habían criado con él le contestaron:
«Pues a esa gente que ha venido a decirte: “Tu padre hizo muy pesado nuestro yugo, así que aliviana tú nuestra carga”, vas a decirle: “Mi dedo meñique es más grueso que los lomos de mi padre.
11 Y si mi padre hizo pesado su yugo, yo voy a hacerlo aún más pesado; si mi padre los castigó con azotes, ¡yo los voy a castigar con látigos!”»
12 Al tercer día Jeroboán y todo el pueblo fueron a ver al rey Roboán, puesto que él les había dicho que volvieran tres días después.
13 Pero el rey Roboán les respondió con aspereza, pues dejó de lado el consejo de los ancianos
14 y les habló siguiendo el consejo de los jóvenes. Les dijo: «Si mi padre les hizo pesado su yugo, yo lo voy a hacer más pesado; si mi padre los castigó con azotes, ¡yo los voy a castigar con látigos!»
15 Y el rey no le hizo caso al pueblo porque esto provenía de Dios, para que el Señor cumpliera lo que le había dicho a Jeroboán hijo de Nabat por medio de Ajías el silonita.
16 Al ver todos los israelitas que el rey no les había hecho caso, reaccionaron contra él y le dijeron:
«¿Qué tenemos nosotros que ver con David? ¡No tenemos nada que ver con el hijo de Yesé! ¡Vamos, israelitas, regresen a sus campamentos! ¡Y tú, David, ocúpate de tu casa!»
Fue así como todos los israelitas se fueron a sus tiendas.
17 Pero Roboán siguió reinando sobre los israelitas que habitaban en las ciudades de Judá.
18 Luego el rey Roboán envió a Hadorán, que estaba a cargo de los tributos, pero los israelitas lo apedrearon, y así murió. Entonces el rey Roboán subió en su carro y a toda prisa huyó a Jerusalén.
19 Fue así como los israelitas se apartaron de la casa de David, hasta el día de hoy.
Tetã ñemboja'o
(1 R 12.1-24)
1 Roboam oho Siquémpe, opa Israelgua oho haguére upépe, oguereko haguã chupe mburuvicha guasúrõ. 2 Ha oikuaa upéva Jeroboam, Nabat ra'y, oĩva Egíptope, oho haguépe okañy haguã Salomóngui, ha ou jey Egíptogui. 3 Oñehenoika rire, Jeroboam ha opa Israelgua oho oñe'ẽ haguã Roboam ndive, ha he'i chupe hikuái:
4 —Nde ru ojopy eterei vaekue ore ndive. Ko'ágã roipota rembovevyimive oréve ore reko asy ha reipe'a ore ati'ýgui pe mba'e pohýi ha'e omoĩ vaekue. Upéicha ramo rojapóta upe nde reipotáva.
5 Roboam he'i chupe kuéra:
—Peju jey che rendápe mbohapy ára rire.
Maymáva oho jey. 6 Upémarõ Roboam ohenói myakãhára*f** kuérape oĩ vaekue itúva Salomón ndive ha oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peje chéve ha'e haguã chupe kuéra?
7 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Rejapo ramo ha'e kuéra ojeruréva ha reñe'ẽ porãrõ chupe kuéra, oĩta ne ndive ha ojapóta opa mba'e eréva.
8 Roboam katu nopenái pe ha'e kuéra he'ívare. Ombyaty katu ijerére umi ikakuaa irũngue, umi ojapótava pe ha'e he'íva. 9 Oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peje chéve ha'e haguã umi ojerure vaekuépe ambovevýi haguã pe mba'e pohýi che ru omoĩ vaekue ijati'ýre?
10 Umi karia'y okakuaa vaekue hendive he'i chupe:
—Umi ojerure vaekuépe ndéve rembovevýi haguã pe mba'e pohýi nde ru omoĩ vaekue ijati'ýre, ere vaerã péicha: “Oime ramo che ru ojopy ra'e pene ndive, che ajopyvéta chugui. 11 Oime rire che ru omoĩ ra'e mba'e pohýi pende ati'ýre, che amoĩta ipohyivéva. Oimérõ ha'e pene nupã ra'e tukumbópe, che pombyepotíta teju ruguái oguerekóva iñapỹime fiérro akuápe.”
12 Mbohapy ára haguépe ou jey Jeroboam opa Israelgua ndive Roboam rendápe, ha'e he'i haguéicha chupe kuéra. 13 Mburuvicha guasu Roboam katu oñe'ẽ pohýi eterei chupe kuéra, ojapo'ỹre mba'eve ramo pe he'i vaekuére chupe umi myakãhára, 14 ha oñe'ẽ chupe kuéra he'i haguéicha umi karia'y: “Oime rire ra'e che ru omoĩ mba'e pohýi pende apére, che amoĩta ipohyivéva. Ha oime rire ra'e ha'e pene nupã tukumbópe, che pombyepotíta teju ruguáipe iñapỹi fiérro hakuáva. 15 Mburuvicha guasu ndojapói mba'eve ramo Israel guápe, Tupã ohejágui péicha ojapo, oiko haguã pe ñe'ẽ Ñandejára ome'ẽ vaekue Jeroboam Nabat ra'ýpe, maranduhára*f** Ahías, Siló pegua, rupi. 16 Israelgua ohechávo mburuvicha guasu nopenaiha hese kuéra, he'i hikuái chupe:

Ndoroikuaaséi mba'eve Davídgui!
Jesé ra'y ndohejái oréve mba'eve!
Néike Israelgua! Jahapa ñande rógape,
ha David toñangareko hogaguáre!

Upepete voi mayma Israelgua oho hógape. 17 Umi Israel guápe, oikóva Judá táva kuéra rupi, Roboam akóinte oisãmbyhy chupe kuéra. 18 Roboam omondóvo uru hérava Adoram oporomomba'apo haguã, Israelgua ojapi ha ojuka chupe itápe. Roboam ohendúvo upéva, ojupi ikárrope ha oho okañy Jerusalénpe. 19 Upéicha Israelgua ojetyvyro vaekue David ñemoñarégui ha ojei chugui ko'agãite peve.